حرفه : خبرنگار / یادداشتی پیرامون عملکرد خبرنگاران در جشنواره فیلم فجر
حرفه: خبرنگار
در اسفند سال ۹۴ وقتی تعدادی از خبرنگاران سرویس های خبری ، خودشان را به پشت صحنه محل فیلمبرداری فیلم ” رگ خواب ” حمید نعمت الله رساندند تا در آن میان بتوانند با نقش اول آن فیلم که لیلا حاتمی بود مصاحبه کنند ، گمان نمیکردند که این مصاحبه بتواند چهره عصبانی بازیگر محبوب سینما را به آنها نشان دهد .چیزی که اسباب آشفتگی لیلا حاتمی را در آن مصاحبه فراهم ساخته بود نوع سوالاتی بود که خبرنگاران جوان سرویس هنری خبرگزاریها از او پرسیده بودند : ” از ابتدا قرار بود شما در این فیلم حضور داشته باشید ؟ ، پاسخ لیلا حاتمی ساده و در عین حال توضیح دهنده وضعیت و میزان تسلط مصاحبه کننده است : از ابتدا به نظر شما یعنی چه؟ به نظر شما من نوشتم و نگارش کردم ؟ این سوال را نباید از من بپرسید ،من از جایی خبر دارم که گفتند الو سلام ،ما میخواهیم فیلم بسازیم ، این هم سناریو .
آیا با این حجم اطلاعات و آگاهی ناقصی که خبرنگاران از روند و پروسه تولید در سینمای ایران دارند میتوان از بازیگر حرفه ای سینمای ایران انتظار آرامش داشت؟ آیا حضور شتابزده و از سر کم دانشی خبرنگاران برای گرفتن مصاحبه و پرسیدن سوالات بی ربط ،هنرمندان ما را در انتخاب خبرگزاری و شخص مصاحبه کننده محتاط تر و حساس تر نخواهد کرد ؟
حالا و در سال ۹۶ وقتی در سالن شلوغ کنفرانس خبری جشنواره فیلم فجر ، به عمده پرسش های خبرنگاران خبرگزاری های مختلف از فیلمسازان وبازیگران متمرکز میشویم به نکات قابل تاملی خواهیم رسید که شاید مهمترین آنها را بتوان در کم توجهی مدیران رسانه ها در انتخاب دبیر و خبرنگاران سرویس های هنری دانست .احتمالا در این وانفسای بی پولی و بحران اقتصادی ، خبرگزاریها به این نتیجه رسیده اند که کم اهمیت ترین بخش رسانه را ،قسمت فرهنگ و هنر تشکیل میدهد و برای اتفاقی که سالی یک بار در مملکت اتفاق میافتد ، نیاز چندانی به استخدام نیروی متخصص وجود ندارد .
در هالیوود ضرب المثل طعنه آمیزی وجود دارد که میگوید : اکثر آدمها دو شغل دارند ، یکی آن شغلی که از طریق آن پول در می آورند و ارتزاق میکنند و دومی هم شغل فراگیر نقد فیلم است .به نظر میرسد اکثر خبرگزاریها ، سینما و نقد فیلم را بعنوان شغل دوم در نظر گرفته و بر همین اساس اقدام به استخدام نیرو می نمایند . کافیست به تعدادی از پرسش های خبرنگاران در ایام جشنواره نگاهی بیندازیم :
-آیا حاضر هستید فیلم خودتان را در هیچ کدام از جشنواره های جهانی شرکت ندهید ؟! پاسخ فیلمساز: مرسی از سوالتون
-شما برای بازی در این نقش چقدر تلاش کردید ؟ پاسخ بازیگر : خیلی تلاش کردم
-آیا ساخته شدن این فیلم به خاطر ژن خوب شما است ؟ پاسخ تهیه کننده : نخیر ، ساخته شدن فیلم به خاطر تلاشهایی است که انجام دادیم
-آیا از نشان دادن بیلبورد اسنپ در فیلمتان منظور خاصی داشتین؟ پاسخ کارگردان : خیر منظور خاصی نداشتیم
-چرا در این نقش بازی کردید ؟ پاسخ بازیگر : نقش را دوست داشتم و بازی کردم
اگر به یاد آوریم پرسش های فوق در سالن رسانه ها مطرح شده که نشانی از چالشها و دغدغه های ذهنی خبرنگاران را به ما ارائه میدهد ، آن وقت شاید بتوانیم کمی هم به کارگردانی که از سر آشفتگی فضا ، قصد ترک جلسه را میکند کمی حق بدهیم .
سیل عظیم خبرنگاران جوانی که اغلب سوالات را از دبیران خود که در جلسه حضور ندارند بر روی گوشی موبایلشان دریافت میکنند و بعد از مطرح کردن سوال در میان دوربین های خبری ، همانند شخصی که وظیفه خود را به خوبی انجام داده است جلسه را ترک کرده و ادامه بازی را به رفقا میسپارد ، مهمترین وجه مشخصه این کنفرانس های خبری است .در این میان چیزی که کمتر اهمیت پیدا میکند خود فیلم است و این حواشی جذاب سینما است که در نشستی این چنین تخصصی خود نمایی میکند .شاید غیاب منتقدان و سینمایی نویسان مطرح در چنین جلساتی ناشی از همین نگاه کنترل نشده و باری به هر جهت رسانه ها و مسئولین برگزاری است . اینجا است که از صدای شلیک خنده و استهزاء خبرنگاران حاضرین در جلسه در هنگام اعلام نامزدی پژمان جمشیدی ، متعجب نمیشویم .برای کسی که خودش را از دنیای سرخوشانه اینستاگرام به جلسات جدی و تخصصی این چنینی میرساند ، خوردن قهوه و صدای قهقهه تنها نشانی است که از او میتوان سراغ گرفت . درست است که خبرنگار و منتقد ، دو نقش متفاوت را در رسانه ها و مطبوعات بازی میکنند ، اما در دنیایی که همه چیز به سمت تخصصی شدن پیش میرود ، اطلاع و آگاهی کافی از فضایی که در آن فعالیت میکنیم میتواند ما و مخاطبانمان را از حواشی بیهوده دور ساخته و واکاوی متن و اصل مطلب را سرلوحه خود قرار دهد .موضوع افت کیفیت نشستهای خبری در جشنواره وقتی جدی تر میشود که متوجه میشویم ، کسانی بیشتر درباره فیلمهای به نمایش در آمده مطلب در خور اعتنایی نوشته و ارائه میکنند که حضور کم رنگی در این جلسات داشته و یا اساسا عطایش را به لقایش بخشیده اند .شاید نگاهی جدی تر و کنترل شده تر به چنین جلساتی بتواند به غنای بیشتر آن کمک کرده و جشنواره را از حواشی بیهوده رها سازد .
نوشته : کمال پورکاوه
این مطلب در روزنامه ایران به چاپ رسیده است