لطفا با لباس وارد استخر شوید !

 

سایت تحلیلی خبری فیلمروز/ کمال پورکاوه: حواشی شکل گرفته برای پخش سریال ” زیر خاکی ” به کارگردانی جلیل سامان  که عمدتا حول محور نوع پوشش و روابط صمیمانه گوهر خیراندیش در مراسم ازدواج فرزندش در خارج از کشور شکل گرفت، همراه با اظهار نظر تند و عجیب کارگردان و موضعگیری مدیر گروه فیلم و سریال سیما فیلم ، ابعاد وسیعتری به خود گرفت و سویه ای دیگر از دیدگاه ها و نظرگاه های رسمی را برای علاقمندان سینما و تلویزیون آشکار کرد.بعد از گلایه تند و عصبی جلیل سامان که گوهر خیراندیش را مسبب احتمال توقیف سریال میدانست، اظهار نظر بهرنگ ملک محمدی ، مدیر گروه فیلم و سریال سیما ، خبر از امضا نوعی تعهد نامه رفتاری میان عوامل تولید میدهد که ظاهرا قرار است بازیگران هر مجموعه تلویزیونی را موظف و مکلف به رعایت رفتاری همپای با نقشی که در آن بازی کرده اند می کند: “خانم بازیگر چند ماه بعد از پایان کارش در سریال «زیرخاکی» در آن میهمانی حاضر شده است و نه قبل یا حین فیلمبرداری. این عمل او در این محفل را که خلاف شرع و هنجار‌های جامعه است محکوم می‌کنیم؛ همانطور که پیش‌تر تهیه‌کننده و کارگردان مجموعه این کار وی را محکوم کردند و بر اساس قرارداد منعقد شده و تعهدات مطرح شده، سازمان صدا و سیما این موضوع را از طریق حقوقی پیگیری خواهد کرد” .

در این که رفتار این بازیگر ۶۶ ساله سینما و تلویزیون ، مطابقت چندانی با موازین مسلط جامعه امروز ندارد هیچ بحثی نیست ، اما شاید دقت در چند نکته کوچک از ویدئوی خصوصی یک بازیگر  و مادر پا به سن گذاشته بتواند جالب توجه باشد :

۱– لغت بازیگر در سینما و تلویزیون تعریف مشخص و جا افتاده ای دارد. وظیفه بازیگر زندگی کردن در جسم و جان کاراکترهای دیگر جامعه است.کاراکتری که لزوما قرار نیست همخوانی چندانی با روحیات و شخصیت خود بازیگر داشته باشد. اگر بازیگری مثل مارلون براندو در فیلم پدرخوانده توانسته است شمایل یک رهبر مافیا را به بهترین شکل به مخاطب ارائه نماید ، ثمره تحلیل، تکنیک و استعدادی است که در وجود او نهفته و او را از دیگر هم قطارانش متمایز می کند.بازیگر هر چقدر بتواند از خود واقعی و کاراکتر همیشگی اش فاصله گرفته و به شمایل کاراکتر دیگری در آید ، موفق تر است. انتظار این که همه بازیگران تاریخ سینما، شبیه کاراکترهای سینمایی و تلوزیونی ای باشند که  آنها را بازی کرده اند، انتظار بیهوده ای است.بازیگر به حکم وظیفه اش و آنچه که آموخته است ، باید بتواند روی پرده نمایش و یا قاب تلویزیون ، شمایل و رفتاری را از خود به مخاطب ارائه نماید که در دنیای واقع حتی میتواند فرسنگها با روحیات و عقیده او فاصله داشته باشد. شاید قابل دسترس ترین مثال را بتوان در نقش آفرینی آنتونی کوئین در فیلم محمد رسول الله  ساخته مصطفی عقاد  و جان بخشی او به کاراکتر حمزه ( عموی پیامبر اسلام) جستجو کرد. جایی که او به خوبی توانسته است خودش را از کالبد یک مسیحی آمریکایی ، به جسم یکی از مهمترین مسلمانان تاریخ پیوند زند.

 

۲-تفاوت بین زندگی واقعی و زندگی سینمایی بازیگران در سرتاسر جهان، همواره دستمایه تلاش عکاسان معروف به پاپاراتزی( عکاسانی که کارشان تهیه عکس مخفی از چهره های سرشناس است) و مجلات زرد بوده است.کنجکاوی سیری ناپذیر این دسته از افراد ،ضمن تزریق نا امنی به فضای زندگی خصوصی چهره های مشهور، باعث شده که حواشی سینما و تلویزیون، جذابیت مضاعفی را به نسبت اثر به نمایش در آمده برای مخاطبان به همراه داشته باشد.این ماجرا زمانی ابعاد وسیعتری به خود میگیرد که در سایه حضور  شبکه های اجتماعی و گوشیهای هوشمند ، امکان نشر و دیده شدن فیلم و عکسی که از زندگی خصوصی این افراد مشهور تهیه شده است بیشتر شده و دامنه تاثیر گذاری حواشی شکل گرفته را گسترده تر مینماید.

 

۳-مواجهه منطقی با عکسها و فیلم های منتشر شده از زندگی خصوصی بازیگران توسط پاپاراتزی ها، در ذهن ما این حکم را صادر می کند که ضمن آگاهی از ساز و کار تولید آثار نمایشی، به این نکته ساده نیز بیندیشیم که یک هنرپیشه ، قبل از بازیگر بودن ، یک انسان است.مشاهده یک بازیگر در یک مهمانی، رستوران و ساحل دریا با پیژامه و لباس راحتی ، کشف شگفت انگیز و محیر العقولی محسوب نمیشود بلکه بازیگر مورد نظر ما در حال گذران زندگی به معمولی ترین شکل خودش است.در این میان برای کسانی که ذات سینما را درک نکرده و حواشی را مهمتر از متن میدانند ، طبیعتا به دست آوردن عکسی از حضور آنتونی کوئین در یک کلوپ شبانه با یک نوشیدنی در دست ، میتواند به کشف بزرگی برای اثبات ریاکاری شخصی تعبیر شود که به کاراکتر حمزه عموی پیامبر جان داده است.

 

۴-همه با قوانین حجاب و ضوابط رفتاری و ارتباطی میان زن و مرد، در جامعه خودمان آشنا هستیم.این که بنا به گفته مدیر گروه فیلم و سریال سیما، از عوامل تولیدات سریال تعهد نامه رفتاری اخذ میشود، از آن دست اخباری است که دلایل و  جزئیات آن را باید از مسئولان سازمان صدا و سیما جویا شد .در اینکه رفتار گوهر خیراندیش در  آن محفل خصوصی خارج از کشور ، خلاف عرف و ضوابط کشور محسوب میشود شکی نیست اما نکته ای که در این میان نادیده گرفته شده است ، چشم بستن بر تفاوت رفتاری است که در مکان های عمومی و یا خصوصی از خود بروز می دهیم . مشاهده پوشش خلاف عرف در یک مکان عمومی مثل خیابان ، تفاوت بسیاری با مشاهده همان پوشش در یک محفل خصوصی خانوادگی دارد. ما در این سالها بازیگران و چهره های مشهور بسیاری را با پوشش و رفتار نامتعارف در خیایان های خارج از کشور دیده ایم و صدا و سیما نیز هیچ گاه خودش را موظف به پیگیری حقوقی این قضیه ندانسته است.

اینکه مدیر گروه فیلم و سریال سیما از پیگیری حقوقی این سازمان بنا به تعهد اخذ شده  از گوهر خیر اندیش سخن به میان می آورد ، دقیقا قرار است ناظر به چه چیزی باشد؟ آیا سازمان از بازیگران تعهد میگیرد که رفتاری خلاف نقشی که در یک سریال بعهده میگیرند در جامعه و زندگی خصوصی خود بروز ندهند؟در این صورت تکلیف ما با خانم رویا نونهالی ( بازیگر نقش ناتاشا در سریال خواب و بیدار) و یا مهدی سلطانی( بازیگر نقش جمیل در سریال دیوار) که نقش دزد و آدمکش را به بهترین شکل ایفا کرده اند چه می شود؟ آیا آنها نیز برای اینکه خدشه ای به شمایل نمایشی شان وارد نشود باید در زندگی واقعی هم نقش قاتل را داشته باشند؟

به نظر می رسد مشکل از همان ذهنیتی باشد که ردپای تازه اش را میتوانیم در ساخته بلند محمد کارت ( شنای پروانه) ببینیم.جایی که انتشار فیلم مخفیانه از شنای یک زن در سانس زنانه استخر، حواشی بزرگی را بوجود می آورد که به فاجعه ختم می شود.حاشیه هایی که میتواند پیام مضحکی را هم به مخاطب منتقل نماید: ” لطفا برای حفظ جان خود با لباس وارد استخر شوید”