نگاهی به فرازها و فرودهای سی و پنجمین جشنواره فیلم کوتاه تهران

سى و پنجمین جشنواره بین المللى فیلم کوتاه تهران با استقبال گسترده و بى سابقه علاقمندان  در پردیس سینمایی ملت برگزار شد.

من هم میتونم!

سایت تحلیلی خبری فیلمروز :  رشد چشمگیر تماشاگران در این دوره به دلیل اضافه شدن جایزه بهترین فیلم از نگاه تماشاگران قابل توجیه است. البته نمى توان تاثیر دستاوردهای خوب فیلم کوتاه در جشنواره هاى متعدد خارجى در سالهاى اخیر و توجه ویژه رسانه ها و منتقدان به این آثار را نادیده گرفت.

علیرغم هرج و مرج و نارضایتى که به علت کمبود سالن هاى نمایش دهنده فیلم ها و صرف مدت زمان طولانى در صف هاى طویل و بى نظم به واسطه قشون کشى کارگردان ها براى گرفتن راى مردمى به وجود آمده بود که گویا براى برگزار کنندگان جشنواره قابل پیش بینى نبوده است، طبیعتا آشنایى بیشتر مردم با فیلم کوتاه در پى این استقبال پدیده ى خجسته و قابل تحسینى است. اما باید دید این تصمیم چه تاثیرات سوء اى بر عملکرد و تولیدات آتى فیلمسازان حوزه ى فیلم کوتاه خواهد داشت.

نکته هولناک و قابل تامل درباره این دوره از جشنواره حجم قابل توجه فیلمسازانى است که به واسطه ى موفقیتهاى فیلم کوتاه در سالهاى اخیر و توجه اهالى سینما به فیلم کوتاه بدون شناخت کافى از این مدیوم وارد این عرصه شده اند و در کمال ناباورى فیلمشان در مهم ترین جشنواره فیلم کوتاه نیز پذیرفته شده است. من نه مى خواهم و نه مى توانم قبول کنم که فیلم هاى حاضر در این دوره از جشنواره گلچین بهترین تولیدات فیلم کوتاه از سراسر ایران هستند. صرف نظر از چند فیلم خوب که تعدادشان به انگشتان یک دست هم نمیرسد مابقى آثار داراى مشکلات اساسى هستند و حتى در موارد بسیارى در تعریف فیلم کوتاه نمی گنجند و بیشتر به یک آیتم میان برنامه شباهت دارند تا ساختار استاندارد یک فیلم کوتاه!

اغلب فیلم ها داراى بارقه هایى از یک ایده ى نو هستند که با اجرایى غلط به طور کلى از دست رفته و منهدم شده اند.اینکه چه ایده هایى در قالب فیلم کوتاه قابل پرداخت است و مى تواند در کمتر از سى دقیقه پیام خود را به درستى برساند و تاثیرگذار باشد، مستلزم شناخت فیلمنامه و درام در این مدیوم است و همین عدم آگاهى صحیح از فیلمنامه نویسى در قالب فیلم کوتاه سبب شده فیلم هاى بسیارى با ایده هاى تلویزیونى و یا قابل اجرا در مدیوم فیلم بلند داشته باشیم که با فشرده سازى فیلم بلند تبدیل به یک اثر کوتاه الکن شده است.

معضل دیگر تاثیر عنصر تصادف در پیشبرد مهم ترین نتیجه ى مورد نظر فیلم است که به کرات در فیلم هاى این دوره مشاهده مى شود و باور پذیرى اثر را با مشکلات جدى مواجه مى کند آن هم در فضایى که به اقتضاى تحصیلات و پیشه ى افراد و حضور رسانه ها و منتقدین روح جمعى بیش تر خواستار انکار است تا باور، استفاده از این عنصر همانند تیرخلاص براى فیلم به حساب مى آید.معضل فراگیر دیگر مربوط به استفاده ى بى هدف از عناصرى است که فیلمساز تنها به دلیل علاقمندى شخصى و بى توجه به متن اصلى اثر وارد فضاى فیلم مى کند، به عنوان مثال قطعه اى از موسیقى یا ترانه اى که دوست داشته و یا متن کتاب، تصویر پوستر و یا بازسازى صحنه اى از فیلمى که مورد علاقه اش بوده است.

و البته نباید از تلاش هوشمندانه ى برخى فیلمسازان براى پنهان کردن نقایص فیلمهایشان پشت فیلمبردارى خوب و قاب هاى چشم نواز ولو بى ربط به فضاى داستان غافل شد که البته همین امر باعث شده بود که در این دوره فیلم ها اکثرا در لوکیشن هاى خارج از شهر و دور از فضاى آپارتمانى ساخته شوند.نکته ى دیگر مربوط به یک دست نبودن فیلم از لحاظ ژانر است. فیلمساز به فراخور احوالات خود و نه با توجه به مضمون فیلم، دست به انتخاب موسیقى، لنز، تدوین،صداگذارى و جلوه هاى ویژه زده است و همین بى توجهى فیلم را به یک شتر،گاو،پلنگ اساسى تبدیل کرده است.

اما بزرگترین معضل به عقیده ى نگارنده، نبود نگاه دغدغه مند در فیلمسازان نسبت به پدیده ها و رخدادهاى زندگى اجتماعى و وجود محتواهاى نامناسب و به دور از ارزش هاى انسانى است که به وفور در فیلم ها یافت مى شوند.اینکه این آثار با وجود مشکلات اساسى چگونه توانسته اند به بخش مسابقه مهم ترین جشنواره فیلم کوتاه راه پیدا کنند نیاز به رمزگشایى دارد.

در سال هاى اخیر که با ایجاد و گسترش جشنواره هاى متعدد فیلم کوتاه با مضامین متنوع و ترغیب و تشویق مردم به ساخت فیلم با دوربین تلفن همراه و بدون نیاز به هیچ گونه پیش زمینه و دانش در ارتباط با فیلمسازى و همچنین توجه بیشتر رسانه ها به فیلم کوتاه و نیز خروجى هاى آموزشگاههاى فیلمسازى ، باعث ایجاد نوعى توهم فیلمسازى و نگاه سهل انگارانه به این حرفه شده است، در چنین شرایطى لازم است که شوراهاى سیاست گذارى جشنواره ها با تدبیر و هوشمندى مانع از ازدیاد جمعیت فیلمسازان کم دانش و کارنابلد و صرفا کنجکاو به سینما شوند.

زمانى که در مهم ترین جشنواره فیلم کوتاه، یعنى جشنواره بین المللى فیلم کوتاه تهران، ١١٠ فیلم به بخش مسابقه فیلم هاى داستانى راه یافته اند که بى اغراق ٨٠٪ از آنها فاقد استانداردهاى لازم فیلم کوتاه هستند، علاقمندان و دانشجویان سینما و خصوصا رشته هاى کارگردانى و فیلمنامه نویسى، به درستى متصور مى شوند که مسلما همه ى آنها مى توانند فیلم هایى در حد و اندازه ى این فیلم هاى منتخب بسازند!

در چنین شرایطى جشنواره فیلم کوتاه تهران وظیفه دارد با پرهیز از نگاه کمى، با کم کردن تعداد فیلم هاى مورد پذیرش در بخش مسابقه و تنها پذیرش آثار با کیفیت و داراى استانداردهاى ساخت بالا، به مثابه الگویى براى دیگر فیلمسازان عمل کند که این امر باعث ترغیب و ایجاد انگیزه اى براى ارتقاى سطح دانش و در پى آن ارتقاى سطح تولیدات دانشجویان و علاقمندان فیلم کوتاه خواهد شد.

باشد که با آسیب شناسى فیلم ها و تصمیمات اتخاذ شده در این دوره از جشنواره، شاهد برطرف شدن مشکلات و برگزارى هرچه پویاتر جشنواره فیلم کوتاه تهران در سال هاى آتى باشیم.

 

نوشته : دنیا چهرازی