گفتگوی اختصاصی فیلمروز با مرضیه وفامهر درباره فیلم های کوتاه امروز ایران

 

اگر کسی قریحه فیلمسازی داشته باشد ، آن قریحه باید تربیت شود .

 

گفتگوی اختصاصی فیلمروز با مرضیه وفامهر درباره سینمای کوتاه امروز ایران

 

سایت تحلیلی خبری فیلمروز: مرضیه وفا مهر برای سینما دوستان و اهالی تئاتر نامی آشنا است.اگر از هواداران اکران فیلمهای هنر و تجربه باشید ، حتما بازی روان او را در فیلم ” دژاوو” به کارگردانی رایا نصیری که این روزها در حال اکران است دیده اید و اگر از علاقمندان فیلم کوتاه باشید ، حتما اخبار موفقیت های فیلم ” نگاه ” ساخته فرنوش صمدی با بازی خیره کننده مرضیه وفامهر را دنبال کرده اید .در پاتوق فیلم کوتاه که دوشنبه هر هفته در کانون پرورش فکری کودک و نوجوان برگزار می شود ، با او که همچنان با اشتیاقی مثال زدنی ، ساخته های کارگردانان جوان فیلم کوتاه را دنبال میکند به گفتگو نشسته ایم :

فیلمروز : با توجه به اینکه شما معمولا همکاری خوبی با فیلمسازان فیلم کوتاه دارید و سالها است که در این زمینه فعالیت می کنید ، دوست دارم بدانم تعریف مرضیه وفا مهر از فیلم کوتاه چیست ؟

وفا مهر : فیلم کوتاه در واقع در یک مدت زمان کوتاهی نسبت به فیلم بلند ساخته می شود که البته فستیوالهای مختلف از نظر زمان بندی ، تعریف های مختلفی از فیلم کوتاه دارند . یک فستیوال مدت زمان ۱۵ دقیقه را تعریفی برای فیلم کوتاه می داند و فستیوال دیگر تا ۴۰ دقیقه را هم مد نظر قرار داده است ، اما اگر بخواهیم از لحاظ کیفی فیلم کوتاه را بررسی کنیم، و اینکه به چه فیلمی گفته میشود فیلم کوتاه موفق باید شاخص هایی را در نظر بگیریم . مهمترین این شاخص ها ، شیوه بیانی فیلمساز است . اینکه فیلمساز به چه بیان تازه ای از لحاظ روایت می رسد تا پیشنهاد جدیدی برای فیلم دیدن و یا بررسی یک موضوع ارائه دهد .چون فیلمسازان کوتاه ، ذهن جوانی دارند که تمایل به تجربه گرایی و خلاقیت در آنها وجود دارد این امکان را دارند که به بیان تازه ای در سینما برسند .
شاخص دیگر “انتقال مفهوم” است که اتفاقا ارتباط تنگاتنگی با شیوه ی بیان دارد . مهارت و تبحر بزرگی است که بتوان در چند پلان مختصر و مفید ، مفهومی را به شکلی عمیق بیان کرد.بنابراین فیلمی موفق است که ارتباط خوبی بین انتقال مفهوم و قصه و شیوه ی بیان در یک مدت زمان کوتاه برقرار کند .

عده ای فیلم کوتاه را سکانسی از یک فیلم بلند میدانند ، به نظر شما این تعریف تا چه حد می تواند درست باشد ؟

 

اگر بعد از دیدن فیلم کوتاه به این نتیجه رسیدید که سکانسی از یک فیلم بلند را مشاهده کرده اید ، حتما فیلم کوتاه ضعیفی ساخته شده است.فیلم کوتاه با ساختار ویژه ی خودش باید بتواند مفهوم مورد نظرش را هماهنگ با شیوه بیانی فیلمساز به مخاطب القا کند . اگر فکر کنیم فیلم می توانست باز هم ادامه پیدا کند ، فیلمساز کار خودش را درست انجام نداده .و در بهترین حالت میتوانیم اثر مورد بحث را یک تجربه تصویری برای ساخت فیلم بلند بدانیم .
فیلم کوتاه همیشه هویت مستقل خودش را داشته است . مهم دانستن چهارچوبهای مدیومی است که در حال کار با آن هستیم .

فکر میکنید سینمای کوتاه ، چه ساز و کاری را باید طی کند که به سمت حرفه ای تر شدن برود ؟

 

معنی حرفه ای تر شدن از نظر شما چیه؟

-نزدیک شدن به همان ساختار و ویژگیهایی که خود شما در تعریف فیلم کوتاه به کار بردین ، اینکه فیلمساز فیلم کوتاه هویت مستقل خودش را داشته باشد و خودش را با آثار سینمایی بلند و فیلمسازان مطرحی چون کیشلوفسکی مقایسه نکند.

 

فیلمساز موفق ابتدا باید یک استعداد درونی برای این کار داشته باشد و در مرحله ی بعد باید به تربیت این استعداد فکر کند .این تربیت خیلی مهم است . مثل یک خواننده ای که صدای خوبی دارد اما چون حنجره اش را تربیت نکرده فقط میتواند یک خواننده ی خانگی باشد .اگر کسی قریحه ی فیلمسازی داشته باشد ، آن قریحه باید تربیت شود .
کسانی در روستاهای دور افتاده زندگی میکنند ، استعداد های شگفت انگیزی هم دارند اما امکان تربیت آن را پیدا نمیکنند و متاسفانه هدر می روند . اما اگر این استعداد به مرحله تربیت و آموزش صحیح برسد ، آن وقت این پیوسته ادامه دادن و حرکت ممتد هنرمند است که اهمیت پیدا میکند . استمرار در زمینه یادگیری و پیشرفت هم خیلی به خود فرد بستگی دارد .
بسیاری از هنرمندان در میانه ی راه به این نتیجه می رسند که هنر را رها کرده و به سراغ کار دیگری بروند . خب این انتخاب و اعتقاد آنها است که مسیر زندگی آنها را مشخص می کند .

به اعتقاد شما برای بهبود بحث آموزش چه کارهایی می توان انجام داد ؟

 

به نظر من پایه ی اولیه در مدرسه گذاشته میشود .این ۱۲ سال دوران مدرسه یکی از حیاتی ترین و مهمترین دوران عمر هر انسان است که باید امکان مواجه شدن با ورزش ، هنر ، علم و … برای او فراهم شود تا بتواند مسیر استعدادها و علایقش را پیدا کند. بچه ها بعد از کشف علایقشان ، خودشان مسیر بارور کردن این علایق را در ساعات خارج از مدرسه فراهم می آورند. اما متاسفانه در مدارس ما امکان ظهور و بروز این استعدادها وجود ندارد.
اگر در یک کشور با یک نسل موفق از ورزشکاران ، هنرمندان و فیلمسازان روبرو شدید ، بدانید که این نسل محصول فعالیتهای آموزش و پرورش یک دهه قبل است . اگر الان کیفیت موسیقی ، سینما و ورزش ما پایین آمده باید مهمترین علت را در ضعف سیستم آموزش و پرورش خودمان بدانیم . بچه هایی که در مدارس علایق و استعداد های خود را پیدا نمیکنند به راحتی می توانند به سمت بزهکاری بروند . یعنی به جای سازندگی خود و محیط، دست به تخریب خود و محیط بزنند و به این وسیله اظهار وجود کنند .
بعد از آموزش و پرورش جایگاه نهادی چون انجمن سینمای جوانان بسیار مهم است که برعکس آموزشگاههای خصوصی گرانقیمت ،برای طبقه ی متوسط و پایین هم مناسب است .آموزش و تربیت فیلمساز فیلم کوتاه مهمترین فعالیتی است که انجمن باید به آن بپردازد و برای آن صرف بودجه کند.

نقش پاتوق های فیلم و جشنواره های فیلم کوتاه را در رشد و گسترش سینمای کوتاه چطور ارزیابی میکنید ؟

 

هر چقدر فضای تماشا کردن و حرف زدن بیشتر باشد ، اتفاقات بهتری برای فیلم کوتاه می افتد . با توجه به جمعیت مشتاق فیلمسازی و علاقمندان در تهران و شهرستانها ، هر چقدر این فضاها بیشتر بوجود آید ، اتفاقهای بهتری هم می افتد .

 

گفتگو از : کمال پورکاوه