یادداشتی بر فیلم های کوتاه جشنواره ژیار /پنهان ترین صداها به رنگ آبند،تابستان قوها، دادا سلطنه، عروسک سکوت

سایت تحلیلی خبری فیلمروز : دهمین جشنواره منطقه ای فیلم و عکس ژیار از تاریخ ۱۸ الی ۲۰ اردیبهشت با حضور فیلمسازان فیلم کوتاه و هنرمندانی از استانهای ایلام ، کرمانشاه ، کردستان ، لرستان ، چهار محال و بختیاری ، همدان و آذربایجان غربی در شهر سنندج برگزار شد . فیلمها در سه بخش مستند ، داستانی و تجربی به نمایش در آمد که خبرنگار فیلمروز به تعدادی از آنها نگاهی کوتاه انداخته است :

 

*پنهان ترین صداها به رنگ آبند

کارگردان : هیمن باجلانی از سنقر و کلیایی/ داستانی/ مدت زمان : ۶:۲۰ دقیقه

 

فیلم شاید بتواند بعنوان اتودی اولیه برای شروع به کار یک هنرجوی مبتدی انجمن سینمای جوان مناسب به نظر برسد  اما در ارزیابی  آن بعنوان یک فیلم کوتاه ، جایگاه چندانی برای بحث و بررسی پیدا نمیکند . اثر تصویری به نمایش درآمده بیشتر از آنکه به  فیلمی کوتاه با چهارچوب های مشخص  نزدیک باشد ، به یک میان برنامه ( وله ) تلویزیونی خوش آب و رنگ شبیه است که قرار است در لوکیشن سرد و کسالت بار معدن سنگ ، دریچه هایی از امید را به شکلی کودکانه و فانتزی در قالب نقاشی های کشیده شده بر سنگ  به تماشاگر القا نماید . کوششی که که با اتکا به نماهای چشم نواز  و چشم پوشی از نزدیک شدن به دغدغه و درونیات شخصیت ها ، از تعریف فیلم کوتاه فاصله گرفته و به یک وله تلویزیونی تبدیل می شود .

 

تابستان قوها

کارگردان : مریم صمدی  از  ارومیه / داستانی/۱۳:۳۰ دقیقه

 

مریم صمدی بعنوان کارگردان فبلم ” تابستان قوها ” به اعتبار میزانسن درخشان سکانس انتهایی ، یکی از امیدوارکننده ترین فیلمسازان شرکت کننده در این دوره از جشنواره است . حرکت آرام و نرم دوربین  در میان گل و لای تالاب،  که ردپایی از نوجوان معلول و رویا زده را با خود به همراه دارد  با رسیدن به قوی کاغذی شناور در آب  و تالاب زیبایی که  آرامش هولناکی  از خود نشان می دهد ،  تصویر سازی مناسب و صد البته سینمایی را  از سرنوشت کاراکتر اصلی فیلم به نمایش می گذارد که ما را علیرغم ضعف هایی که در متن فیلمنامه دیده می شود ، به ساخته های بعدی فیلمساز امیدوار میکند .فیلمنامه ای که با دوری جستن از تمرکز بر رویاهای  شخصیت اصلی  و طرح دیگر مباحثی که  ارتباط تماتیک چندانی با اثر   برقرار نمی سازند ، کلیت فیلم را از نزدیک شدن به اثری دلچسب  و به یاد ماندنی دور ساخته است

دادا سلطنه

کارگردان :هادی احمدی از بانه /مستند / ۲۷ دقیقه

 

هادی احمدی کارگردان جوان فیلم ، سوژه بکر و جذابی را برای تولید یک فیلم مستند ارائه کرده که درست همانند اکثر فیلم های به نمایش در آمده جشنواره،  در دام ” سندروم ایده ” گرفتار شده و عناصر  چندانی  را برای بسط و گسترش  همان ایده اولیه ، به کار نمیگیرد  . نزدیک شدن به زندگی ، شخصیت و ذهنیات سلطانه امیری ، پیرزن اهل بانه که از نوجوانی شیفته بازیگری در سینما است و به دلیل ازدواج زود هنگام و مشکلات اجتماعی دیگر حسرت این آرزو را تا کهنسالی نیز با خود به همراه دارد ، ایده جذابی برای رسیدن به یک مستند پرتره از شخصیتی گمنام است  که با اتکا بیش از حد فیلمساز به فیلمهای  ویدئویی قدیمی  و ذکر خاطرات خانوادگی کاراکتر اصلی  که فیلم را از تمرکز بر تم اصلی آن دور می سازد باعث شده که ” دادا سلطنه ” نتواند جز در سکانس های پایانی |،تماشاگر را برای شناخت شخصیت انتخابی خود با فیلم همراه سازد

 

عروسک سکوت

کارگردان : سولماز همت زاده  از شهرکرد /داستانی/۱۲ دقیقه

 

“عروسک سکوت ” با رویکرد واپس گرایانه اش به سینمای کودک ، بیش از آنکه یاد آور آثار تولیدی کانون پرورش فکری  و انجمن سینمای جوانان در دهه ۶۰ و ۷۰ باشد ، با کارگردانی و دکوپاژ  ابتدایی خود به سیاه مشق های یک هنرجوی  تازه کار می ماند . صحنه افتادن مرد از داربست و اینسرت های ناشیانه از عروسک پشت موتور که در قطع هایی گاه و بیگاه ، روایت را دچار وقفه ساخته است هیچ نشانی از تسلط و سلیقه سینمایی کارگردان را به مخاطب ارائه نمیدهد . از همه مهمتر ، تم به ظاهر مذهبی فیلم  است  که امامزاده را به جای  نشان دادن محلی برای استجابت دعا ، به مکانی برای گرو کشی مذهبی تبدیل کرده تا جایی که صحنه ساز زدن پدر مریض  در بستر  و اصرار خانواده به رقصیدن دختر  را به یکی از مضحک ترین سکانس های فیلم مبدل ساخته است . پس گرفتن عروسک از ضریح امامزاده آن هم از جانب یک دختر ساده دل و  وخیم شدن حال پدر که او را مجبور به انتقال به بیمارستان می سازد،  رویکرد ارتجاعی و در عین حال خطرناک  فیلمساز را بیش از پیش عیان می سازد . رویکردی که نه تنها توانایی نشان دادن مذهب را در خود ندارد ، بلکه با آدرس غلطی  که می دهد ، معانی اصیل مذهبی را نیز  واژگون می سازد .

 

نوشته : کمال پورکاوه