آب ، باد ، خاک و آتش به روایت علیرضا دهقان در مستند ایساتیس

سایت تحلیلی خبری فیلمروز:مستند «ایساتیس» ساخته علیرضا دهقان یکی از بهترین آثار به نمایش درآمده در جشنواره سینما حقیقت امسال است. این کارگردان جوان درباره این فیلم می‌گوید :من در چند کار قبلی‌ام به موضوع آب و بحران آب پرداختم اما در «ایساتیس» سعی کردم فضای کاری را متفاوت از کارهای قبلی پیش ببرم. برای همین در این فیلم به سراغ رابطه انسان و طبیعت می‌رویم و اینکه چطور می‌شود که انسان در یک منطقه جغرافیایی که از لحاظ آب و هوایی، زندگی کردن در آن دشوار است، یک شهری را بنا می‌کند، خیلی از شهرها در دنیا قدیمی‌تر و کهن‌تر از یزد بودند که به وجود آمدند ولی از بین رفتند. این رابطه و تعامل انسان با طبیعت است که ممکن است موجب ماندگاری آن شهر شود.

اگر این رابطه شکل نگیرد هر شهری در هر کجای دنیا محکوم به فنا است. . برای شروع کار تقریبا همین چیزی که گفتم به عنوان تم اصلی در ذهن ما بود و این پرسش را مطرح کردیم که اساسا چه شد که ایساتیس شکل گرفت؟ ما چهار تا راوی برای فیلممان انتخاب کردیم. آب و باد و خاک و آتش چهار راوی فیلم ما هستند و ایساتیس لوکیشن فیلم ما بود که وقتی می‌خواستیم درباره آب حرف بزنیم کجا بهتر از یزد که مهد قنات‌ها در ایران هستند. وقتی می‌خواستیم قصه خاک را بگوییم کجا بهتر از یزد که اولین شهر خشت خام دنیا است و الان با هفتصد هکتار بافت خشتی تنها شهر ثبت شده ایران در یونسکو هست. وقتی از آتش حرف می‌زنیم چه شهری بهتر از یزد که پایگاه زردشتیان است و در حال حاضر هم آتش در صنعت یزد نقش تاثیرگذاری دارد. در نهایت وقتی هم از باد حرف می‌زنیم شهر یزد شهر بادگیرها است. به خاطر همین لوکیشن یزد را انتخاب کردیم. برخی شاید بگویند به خاطر اینکه یزد زادگاه خودم هست این شهر را انتخاب کردم. شاید این موضوع هم به نحوی دخیل باشد اما وقتی قرار است از این چهار عنصر طبیعت صحبت کنیم جامع‌ترین شهری که همه این خصوصیات را درون خودش دارد شهر یزد است. اینکه روی یک شهر تمرکز کردیم هم دو دلیل عمده داشت. نخست اینکه کار کردن در گستره جغرافیایی ایران نیازمند یک دقت در استفاده از تمام ظرفیت‌ها است و اگر جایی از ایران را در مستند جا بگذاریم نسبت به آن اقلیم متهم به بی‌توجهی می‌شویم. از طرفی هزینه ساخت چنین مستندهایی در گستره ایران بسیار بالا است. کما اینکه همین الان هم با وجود اینکه در یک اقلیم کار کردیم بسیار کار پر هزینه‌ای شد و حالا چه برسد بخواهیم در کل ایران سفر کنیم و تمام این جغرافیای پهن‌آور را به تصویر بکشیم. البته از منظری هم می‌توان تمامی این عناصر طبیعی را به تمامی ایران تعمیم داد و اینطور نیست که بگوییم به یک جغرافیای خاص وابسته است.