گزارشی از پشت صحنه تولید سریال «مرضیه» به نویسندگی و کارگردانی فلورا سام

سایت تحلیلی خبری فیلمروز/ کمال پورکاوه: خانه ای قدیمی در انتهای یکی از کوچه‌های باریک منطقه امین حضور با نمایان شدن پرچم‌های مشکی «یا حسین» و پایه های بلند ست های نورپردازی که سرتاسر کوچه را فرا گرفته است، خبر از ضبط و تصویربرداری یکی از سریال‌های مناسبتی را به ما می‌دهد که « فلورا سام» را بعد از سالها روی صندلی کارگردانی تلویزیون نشانده است.سریال تلویزیونی « مرضیه»  به تهیه کنندگی مجید اوجی که از خرداد ماه امسال کار تصویربرداری آن آغاز شده ، با لیست کنجکاوی برانگیز بازیگرانش، یکی از پر مخاطب ترین سریالهای این روزهای تلویزیون را نوید میدهد.ترکیب بازی ماه‌چهره خلیلی، گوهر خیراندیش ،داریوش ارجمند، پژمان بازغی، امیر حسین صدیق،آتیلا پسیانی،علی اوجی، حسن زارعی و …قطعاً برای بسیاری از علاقمندان سریال‌های تلویزیونی می‌تواند هیجان انگیز باشد.

به حیاط خانه که میرسم با استقبال گرم مدیر تولید سریال، آقای دقاقی مواجه می‌شوم که من را به عوامل اصلی پروژه معرفی میکند.فاصله زمانی کوتاه برای آماده شدن صحنه بعدی، گروه نورپرداز و صحنه را به تلاش و تکاپویی پر نشاط واداشته و در این میان فرصتی به بازیگرانی چون ماه‌چهره خلیلی و حسن زارعی دست میدهد تا در حیاط قدیمی  و سرسبزی که حوض بزرگی را هم در خود جای داده است کمی استراحت کنند.مجید اوجی تهیه کننده سریال و همسر فلورا سام، علیرغم اینکه شرایط جسمی چندان مناسبی ندارد اما با انرژی و اشتیاق غیر قابل تصوری مراحل پیشرفت پروژه را با کارگردان چک میکند.  من هم از این فرصت استفاده می‌کنم تا با «ماه چهره خلیلی» که بازیگر اصلی این سریال نیز محسوب می‌شود گپی کوتاه و دوستانه بزنم.

این بازیگر خوش آتیه سینما و تلویزیون نحوه همکاری  خود با مجموعه «مرضیه» و فلورا سام را این گونه توضیح می‌دهد:”وقتی که خانم  «سام» بابت این کار با من تماس گرفتن و گفتن که یک سناریو سریال دارند که دوست دارند من نقش اصلی اونو بازی کنم ، من چون قبلا برای ایشون  توی یه کار سینمایی به نام « قرارمون پارک شهر» بازی کرده بودم، خیلی خوشحال شدم و حس خیلی خوبی گرفتم. بابت اینکه تماس دوباره یک کارگردانی که قبلاً هم باهاش کار کردی ، انگار  نوعی مهر تایید و رضایت به همکاری قبلی ما میزنه که این خیلی باعث خوشحالی من شد. من اون موقع لندن بودم  و وقتی که خانم سام خلاصه قصه را برای من  تلفنی تعریف کرد خیلی مشتاق شدم که در کار حضور داشته باشم. اما کمی بعد که فیلمنامه سریال را برام فرستادن بخونم ، اینقدر شخصیت مرضیه و پیچشهای داستانی حول محور این شخصیت برام جذاب بود که با خوندن چهار قسمت از فیلمنامه بلیت گرفتم و از لندن اومدم تهران.”

او در مورد ویژگیهای فیلمنامه «مرضیه » گفت : اینقدر پیچش ‌ها و اتفاقات فیلمنامه مرضیه جذاب پرداخت شده که خود من بعد از خواندن هر قسمت ، شوق و هیجان این را داشتم که سریعتر به سراغ اتفاقات قسمت بعدی برم و ببینم سرنوشت این شخصیت ‌ها به کجا کشیده شد.ضمن اینکه من طی این سالهای بازیگریم همیشه دوست داشتم که بتونم توی یک سریال مناسبتی برای تلویزیون بازی کنم و چی بهتر از اینکه توی یک کاری باشی که حال و هوای محرم و امام حسین را داشته باشه. راستش را بخواهین به نظرم بازی کردن در این کارها و حضور در چنین پروژه هایی کار آسونی نیست،  انگار که باید توی ذهنت این تمایل را داشته باشی و خود کار هم تو را بطلبه تا اون اتفاق بیفته و من از بابت اینکه تونستم توی یک سریال خوبی که حال و هوای محرم داره بازی کنم واقعاً خوشحالم

بازیگر مجموعه مختارنامه ، مهمترین ویژگی کار با فلورا سام را پشت صحنه خیلی شاداب  و پر انرژی کارهای او می داند و می گوید:  من چون تجربه کار سینمایی هم با خانم سام داشتم و میدانستم چقدر نظم و احترام به عوامل پشت صحنه برای ایشون اهمیت داره، علیرغم تمام سختی‌هایی که کار داشت قبول کردم توی پروژه ایشون باشم. شاید باور نکنین اما جو پشت صحنه این سریال اینقدر دوستانه و صمیمی هستش که اینجا همه با هم از دستیار تدارکات گرفته تا بازیگران سر یک میز، شام و ناهار میخورن و با هم گپ میزنن. امیدوارم که نتیجه چنین همدلی ‌ای توی پخش هم دیده بشه.

حسن زارعی که همه ما او را  با کارگردانی برنامه عروسکی «چاق و لاغر» در دهه شصت و نقش آفرینی در آثاری چون : بوی پیراهن یوسف،نهنگ عنبر ۱ و ۲ و مجموعه تلویزیونی دیوار به دیوار به یاد می آوریم،در سریال « مرضیه» در نقش محمود که به عنوان برادر همسر مرضیه، یکی از اصلی‌ترین شخصیت‌های سریال محسوب می‌شود، ضمن تایید صحبت‌های ماه چهر خلیلی، با بیان اینکه محتوای سریال‌‌های مناسبتی بیش از هر چیز بر ارزش‌های اخلاقی استوار است گفت :” نکته اخلاقی این سریال را بیش از هر چیز در پشت صحنه این کار میتوان جستجو کرد، جایی که آقای اوجی بعنوان تهیه کننده حرفه ای سینما و تلویزیون بعد از پنج سال بیکاری  علیرغم اینکه با مریضی سختی دست و پنجه نرم میکنند، اما در تمام این روزها سر صحنه حاضر بوده و به روند اجرای کار نظارت داشته و اگر مشکلی هم پیش آمده به بهترین شکل حل  و فصل کرده‌اند. حتی در گرمای ۵۰ درجه لوکیشن ما در خاوه که نزدیک کویر هم هست، ایشون اینقدر احساس مسئولیت میکردند که با این حال مریض، آنجا هم سر صحنه حاضر بودند. جالب اینه که خود مسئولین تلویزیون هم در جریان بیماری ایشون هستند اما نمیدونم ملاک تلویزیون برای انتخاب تهیه کننده ها چیه؟ من با این همه سابقه کاری و در دوره ای که اصلا شما تهیه کننده‌ها را معمولا سر کار نمی‌بینین، چنین احساس مسئولیتی را در کسی ندیدم.

اما وقتی از تولید یک سریال تلویزیونی حرفی به میان می‌آوریم، شاید باید از توانایی و مسئولیت کارگردانی صحبت کنیم  که مدیریت فضای صحنه و پشت صحنه یک تیم حددوداً پنجاه نفره تولید را بعهده گرفته است.حال اگر بدانیم تعداد زیادی از این تیم پنجاه نفره را بازیگران شاخص و مطرح امروزه ما تشکیل می‌دهند، به سختی‌هایی که کاگردانی از این دست پیش رو دارد بیشتر واقف می‌شویم.

فلورا سام درباره دلیل این حجم از صمیمیتی که در پشت صحنه سریال ، از دستیار تصویربردار گرفته تا صدابردار و تدارکات هست به نکته جالبی اشاره میکند: ” واقعیت اینه که وقتی سر صحنه تصویربرداری سریال و یا فیلم هستی، به این معنا است که در یک بازه زمانی چندین ماهه، نصف بیشتر عمر خودمان را مجبور هستیم با یک گروه چهل –پنجاه نفری زندگی کنیم. حالا اگر توی این مدت، پشت صحنه آزاردهنده‌ای داشته باشی و مدام با همدیگر مشاجره داشته باشین و فضایی بوجود بیاد که همه از همدیگه خسته بشن، قطعا این همدل نبودن ، به کار هم سرایت کرده و نتیجه و خروجی خوبی برای کار رقم نخواهد خورد.این قضیه هم برای من و هم برای اقای «اوجی» به عنوان تهیه کننده اهمیت زیادی داره و بارها برای ما پیش آمده که برای انتخاب یک پستی دو نفر پیشنهاد شده که کارشون هم تقریباً  در یک سطح بوده اما من ترجیح دادم با نفری کار کنم که از لحاظ اخلاقی و رفتاری با گروه ما هماهنگ باشد. خود من در کارهایی که بعنوان بازیگر حضور داشتم، این آزاردهنده بودن فضای پشت صحنه را تجربه کردم و از نزدیک دیدم که چقدر به کار لطمه وارد میشه. برای همین من خودم سعی کردم بعنوان کارگردان تا حد ممکن این فضای صمیمی و حرفه ای را بوجود بیارم.

 من همراه تمام بچه ها همیشه سر صحنه هستم. اگر آفیش شش صبح هستش من هم حتما ساعت شش صبح سر صحنه حاضر میشم و تا بچه‌های صحنه آماده میشوند، من در اتاق گریم، آخرین هماهنگی‌ها را با بازیگر‌ها و تصویربردار انجام میدم و به محض آماده شدن صحنه، سر تایم کار را کلید می‌زنیم و معطلی آن‌چنانی نداریم و همین باعث میشه که سرعت کار ما هم به نسبت پروژه های دیگه بیشتر باشه.

کارگردان سریال « ما فرشته نیستیم » از اشتیاق خودش  برای کار با بازیگران جوان گفت و دلایل استفاده نکردن از جوانهای مستعد را در پروژه « مرضیه» این گونه توضیح داد : ” ما حدود یک ماه از تصویربرداری سریال را در خاوه و  توی شرایط سخت و در زیر گرمای ۵۰ درجه گذراندیم اما هم من و هم اقای اوجی سعی کردیم بهترین شرایط را برای تولید مهیا کنیم که عوامل خستگی را حس نکنند. راستش چون سازمان خیلی دیر به ما اجازه تولید داد و ما طبیعتاً زمان کافی برای یک پیش تولید مناسب را نداشتیم، تصمیم گرفتیم که از بازیگران حرفه‌ای سینما و تلویزیون استفاده کنیم که به زمانبندی مورد نظر خودمان برسیم وگرنه خود من خیلی مشتاق بودم که با چهره‌های جوان و مستعدی کار کنم که مجال کمتری برای دیده شدن پیدا کرده‌اند اما خب شرایط تولید ما جوری بود  که از لحاظ زمانی اجازه شناسایی  و تمرین با جوانها را به ما نمیداد.

او در جواب این سوال که چرا مدتها بود  از شما سریال و یا فیلمی در تلویزیون پخش نمیشد با خنده و طعنه می گوید : خب احتمالاً دوست نداشتن که ما کار کنیم، اما بالاخره بعد از چند طرح و فیلمنامه سریال که به سازمان دادیم، با یکی از طرحها موافقت شد. جالب اینه که من فیلمنامه کامل یک سریال ۳۰ قسمتی را به سازمان داده ام که با فیلمنامه موافقت شده و هزینه متن  هم پرداخت شده اما مشخص نیست چرا تقریبا نزدیک به دو ساله اجازه تولید داده نمیشود.

فلورا سام درباره حال و هوای سریال «مرضیه» گفت : ما توی سریال مرضیه حال و هوای محرم را با مسائل اجتماعی روز پیوند زدیم.به خصوص این روزها که مسئله فساد اقتصادی تیتر خیلی از اخبار را به شکل روزانه به خودش اختصاص داده ، ما هم سعی کردیم از این فضای روز جامعه دور نباشیم.ما همیشه در طول سال ده روز محرم را به مسجد میریم و عزاداری میکنیم و سینه می زنیم اما بعد از اتمام آن ده روز، همه چیز فراموش شده و هیچ اتفاق خاصی نیفتاده و ما ۳۵۵ روز بقیه سال را انگار با یک روحیه دیگری میگذرانیم. تمام پیام سریال مرضیه اینه که اگر ما مدعی شیعه بودن در دنیا هستیم پس باید همین راه و رسم امام حسین را در تمام طول سال با خودمان داشته باشیم. چطور ممکن است شما به تکیه امام حسین بروی و عزاداری کنی اما بلافاصله ظلمی ببینی و سکوت کنی؟ما توی سریال مرضیه یه کمی راجع به این گونه از رفتارها صحبت میکنیم.

این کارگردان خوش ذوق سینما و تلویزیون در جواب اینکه چقدر سعی کرده است به کلیشه های آزاردهنده سریالهای مناسبتی این روزها نزدیک نشود گفت : من در نگارش فیلمنامه سعی کردم چیزی را به تصویر بکشم که نزدیک به واقعیت باشه. ما با یک خانواده شروع میکنیم که عاشقانه همدیگر را دوست دارند و با فرزند کوچکی که دارند، زندگی شادی را میگذرانند تا اینکه اتفاقی میفته که اون زندگی از هم می‌پاشه . ما توی این سریال اگر هم سراغ عزاداری های مرسوم این نوع از کارها رفته‌ایم، به خاطر نیاز دراماتیک سریال بوده نه چیز دیگر.ما توی این سریال هم فضای عاشقانه داریم، هم فضای اکشن، دزدی، خیانت و …که می‌تونه برای تماشاگر خسته از کارهای مناسبتی جذاب باشه.

تهیه و تنظیم: کمال پورکاوه